Hayvancılığın Yeri ve Önemi

Hayvancılık bir yandan insanlar için geçim kaynağı olurken diğer taraftan insan beslenmesi için en önemli besin kaynağı olan et, süt, yumurta gibi hayvansal ürünlerin üretilmesini sağlayarak ülkelerin gıda konusundaki dışa bağımlılığını azaltan stratejik bir üretim koludur. Yeterli ve dengeli beslenebilmek için hayvansal ürünler vazgeçilmez bir yere sahip olmuştur, yapılarındaki aminoasitlerin yanı sıra protein, demir, çinko, kalsiyum, fosfor, B2 ve B12 vitamini olmak üzere birçok besin öğesinin temel kaynağıdır. Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri artıkça bitkisel ürünlerden daha çok hayvansal ürünlere olan talep artmaktadır.

Ergin bir insanın dengeli bir şekilde beslenebilmesi için vücut ağırlığının her kilogramı için günde 1 gr protein tüketmesi ve bunun da %40-45' sinin hayvansal kökenli olması gereklidir. Dünya genelinde kişi başına ortalama günlük protein tüketimi 81 gram olup, bunun 32 gramı hayvansal kaynaklı proteinlerden karşılanmaktadır. Aslında bu rakamlardan anlaşılacağı üzere dünya üzerinde üretilen toplam protein ve hayvansal protein oranı yeterli gibi gözükmektedir. Ancak, gelişmiş ülkelerde gelişmekte olan ülkelere göre kişi başına günlük protein tüketim miktarı iki kat artarken, proteinlerin hayvansal ürünlerden karşılanma oranları gelişmekte olan ülkelerde %20'ler, gelişmiş ülkelerde %65'lere düzeyinde gerçekleşmektedir. Burada dengeyi sağlamanın temel yolu Dünya'daki protein özelliklede hayvansal protein üretimini arttırarak gelişmekte olan ülkelerdeki insanların bu kaynaklara daha rahat ulaşmasını sağlamaktır.

Hayvancılık bütün ülkelerin ekonomilerinde önemli yer almaktadır. Türkiye'nin coğrafi ve iklimsel özelliklerinden dolayı hemen her bölgesinde hayvancılık yapılabilmektedir. Hayvancılık, kırsalda yaşayan insanlar için bir gelir kaynağı olduğu gibi ülkeler içinde aynı zamanda istihdam ve kırsaldan şehre göçün önündeki en önemli desteklerden biridir. 2014 yılında bir kişinin istihdam maliyeti hizmet sektöründe 364 bin 678 lira, imalat sanayiinde 358 bin 748 lira, madencilikte 465 bin 686 lira, tarım sektöründe ise 291 bin 494 lira olarak hesaplandı. Tarım ve Hayvancılık istihdam yaratmak için en az yatırım yapılması gereken sektörler arasında yer almaktadır.

İnsanların yeterli ve dengeli beslenmesinde önemli rolü bulunan hayvancılık sektörü; Ayrıca lojistik ve perakende sektörüne ciddi katkı sağlamakta, kozmetik, ilaç, tekstil ve deri sektörü gibi sektörlere hammadde desteği sağladığı gibi, gıda sanayisinde kullanılamayan örneğin yağı alınan ay çekirdeği, kanola, pamuk gibi yağlık bitkilerin yağı alındıktan sonra kalan küspe hayvancılık sektöründe değerlendirilebilmektedir. Hayvancılık, gelişmiş ülkelerde bir endüstri haline gelmiş, ekonominin ayrılmaz bir parçası olmuştur.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre 2016 yılında tarım sektörü dünya gayri safi hâsılasının %3,2'sini oluşturmaktadır. Ülkemizde 2018 yılı verilerine göre gayri safi yurtiçi hasılada tarımın payı %5,8 olarak hesaplanmıştır. Hayvancılık sektörü ise tarımsal gayri safi hâsılanın %37'sini oluşturmaktadır. Bu oran AB ülkelerinde %55, ABD'de %46 iken gelişmekte olan ülkelerde %24'ler civarında kalmıştır.

Türkiye, hayvan başına elde edilen süt miktarı ve birim alandan elde edilen yem bitkisi miktarı bakımından Avrupa birliği ülkelerinin gerisinde kalmıştır. Birim alandan elde edilen yem bitkisi miktarı düşüklüğüne bağlı olarak yem bitkileri fiyatının yüksekliği yetiştiricinin maliyetlerini yükselmektedir. Süt veriminin düşüklüğünden dolayı sütten para kazanamayan yetiştiricinin en önemli gelir kalemi et olmakta et fiyatlarındaki dalgalanmalara bağlı olarak da ülkedeki hayvan sayılarında ciddi dalgalanmalar gözükmektedir.

Karlı bir hayvancılık için mümkün olduğunca az kaynak kullanarak yüksek üretim elde etmek gerekmektedir. Zootekni biliminin amacı da, bunun yapılabilmesi için hayvan başına ortalama verimleri miktar ve kalite olarak arttırmak amacıyla, teknik ve modern hayvan yetiştiriciliği için gerekli bilgileri sağlamaktır.

Kaynak: https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/temel_veteriner_zootekni/1/index.html